PAKIET MOBILNOŚCI – ZMIANY W CZASIE PRACY KIEROWCÓW
W ramach tzw. Pakietu Mobilności zaczęło obowiązywać większość norm wprowadzonych Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/1054 z dnia 15 lipca 2020 r. W/w akt prawny zmienił między innymi część przepisów rozporządzenia 561/2006 – podstawowego dokumentu regulującego okresy jazd, przerw i odpoczynków kierowcy.
W tym miejscu dokonamy analizy zmian w zakresie norm czasu pracy kierowców. Czy mają one charakter rewolucyjny?
1/ zmiana art. 7 – PRZERWA KIEROWCY W ZAŁODZE
„W przypadku pracy w załodze kilkuosobowej kierowca może wykorzystać przerwę trwającą 45 minut w pojeździe kierowanym przez innego kierowcę, pod warunkiem że kierowca, który ma przerwę, nie jest zaangażowany w pomoc kierowcy prowadzącemu pojazd”.
Należy uznać, że powyższy przepis „legalizuje” przyjętą praktykę większości służb kontrolnych. Stanowi on doprecyzowanie aktualnych norm i pozwala precyzyjnie stosować przepisy. Zdecydowana większość kierujących pojazdy w załodze nie wykonywała dodatkowo przerw na postoju. Obecnie doprecyzowano, że kierowca odbywający przerwę w pojeździe kierowanym nie może być zaangażowany w pomoc kierowcy prowadzącemu pojazd (np. odczytywanie dokumentów, wskazówek z nawigacji itp.).
2/ zmiana art. 8 – ODPOCZYNKI TYGODNIOWE
„W drodze odstępstwa od akapitu pierwszego kierowca wykonujący międzynarodowe przewozy drogowe rzeczy może, poza państwem członkowskim siedziby, wykorzystać dwa kolejne skrócone tygodniowe okresy odpoczynku, pod warunkiem że w ciągu kolejnych czterech tygodni wykorzysta przynajmniej cztery tygodniowe okresy odpoczynku, z których przynajmniej dwa będą regularnymi tygodniowymi okresami odpoczynku.
Do celów niniejszego ustępu uznaje się, że kierowca wykonuje międzynarodowe przewozy drogowe, jeżeli rozpoczyna on dwa kolejne skrócone tygodniowe okresy odpoczynku poza państwem członkowskim siedziby pracodawcy i poza państwem swojego zamieszkania.
Każde skrócenie tygodniowego okresu odpoczynku należy zrekompensować równoważnym okresem odpoczynku wykorzystywanym jednorazowo przed końcem trzeciego tygodnia następującego po danym tygodniu.
W przypadku gdy wykorzystano dwa kolejne skrócone tygodniowe okresy odpoczynku zgodnie z ust. 6 akapit trzeci, następny okres tygodniowego odpoczynku musi być poprzedzony okresem odpoczynku wykorzystywanym jako rekompensata za te dwa skrócone tygodniowe okresy odpoczynku”.
Po raz pierwszy wprowadzono możliwość wykonania w przewozach międzynarodowych kolejno dwóch skróconych odpoczynków tygodniowych (co najmniej 24h). Wprowadzenie tych przepisów argumentowane jest okolicznością, że kierowcy wykonujący długodystansowe przewozy międzynarodowe spędzając dużo czasu poza domem. Obecne uregulowania dotyczące regularnych odpoczynków tygodniowych niepotrzebnie ten okres wydłużały. Ustawodawca wspólnotowy uznał, że zmiana przepisów ma ułatwić kierowcom wykonywanie pracy oraz skrócić okres przebywania poza miejscem zamieszkania. Uelastycznienie przepisów nie wpływa w żaden sposób na przysługujący kierowcom okres odpoczynku tygodniowego. Obowiązuje generalna zasada, że każde skrócenie tygodniowego okresu odpoczynku musi zostać zrekompensowane (oddane) kierowcy na zasadach przewidzianych w rozporządzeniu.
3/ zmiana art. 8 – ODPOCZYNKI TYGODNIOWE NA PROMIE
„W drodze odstępstwa od art. 8, w przypadku gdy kierowca towarzyszy pojazdowi transportowanemu promem lub pociągiem i wykorzystuje regularny dzienny okres odpoczynku lub skrócony tygodniowy okres odpoczynku, okres ten można przerwać nie więcej niż dwukrotnie innymi czynnościami trwającymi łącznie nie dłużej niż godzinę. Podczas tego regularnego dziennego okresu odpoczynku lub skróconego tygodniowego okresu odpoczynku kierowca musi mieć do dyspozycji kabinę sypialną, koję lub kuszetkę.
W odniesieniu do regularnych tygodniowych okresów odpoczynku odstępstwo to dotyczy wyłącznie podróży promem lub pociągiem, jeżeli:
a) podróż jest zaplanowana na przynajmniej 8 godzin; oraz
b) kierowca ma do dyspozycji kabinę sypialną na promie lub w pociągu”.
Kolejne odstępstwo od podstawowych reguł umożliwia kierowcy w trakcie podróży promem/pociągiem odebranie nie tylko odpoczynku dziennego ale również skróconego tygodniowego, a pod dodatkowymi warunkami regularnego tygodniowego. Należy pamiętać, że bez zmian pozostaje reguła, że okres odpoczynku można przerwać nie więcej niż dwukrotnie (wjazd/zjazd) czynnościami trwającymi łącznie nie dłużej niż godzinę.
4/ zmiana art. 12 – ODSTĘPSTWA OD STOSOWANIA PRZEPISÓW (CZAS JAZDY DZIENNEJ I TYGODNIOWEJ)
„Pod warunkiem że nie zagraża to bezpieczeństwu ruchu drogowego, w wyjątkowych okolicznościach kierowca może także odstąpić od art. 6 ust. 1 i 2 oraz art. 8 ust. 2, przekraczając dzienny i tygodniowy czas prowadzenia pojazdu o maksymalnie jedną godzinę, aby dotrzeć do centrum operacyjnego pracodawcy lub swojego miejsca zamieszkania w celu wykorzystania tygodniowego okresu odpoczynku.
Na tych samych warunkach kierowca może przekroczyć dzienny i tygodniowy czas prowadzenia pojazdu o maksymalnie dwie godziny, pod warunkiem że wykorzystał on przerwę trwającą nieprzerwanie 30 minut bezpośrednio przed tym dodatkowym czasem prowadzenia pojazdu niezbędnym, aby dotrzeć do centrum operacyjnego pracodawcy lub swojego miejsca zamieszkania w celu wykorzystania regularnego tygodniowego okresu odpoczynku.
Kierowca wskazuje powody takiego odstępstwa odręcznie na wykresówce urządzenia rejestrującego, na wydruku z urządzenia rejestrującego lub na planie pracy najpóźniej po przybyciu do miejsca docelowego lub odpowiedniego miejsca postoju.
Każdy wydłużony okres pracy musi być kompensowany równoważnym okresem odpoczynku wykorzystywanym jednorazowo przed końcem trzeciego tygodnia następującego po danym tygodniu”.
Wprowadzenie tych przepisów stanowi doprecyzowanie art. 12, który dopuszcza warunkowo odstępstwa od stosowania przepisów o czasie pracy. W ciągu kilku lat obowiązywania rozporządzenia 561/2006 wśród kierujących utrwaliła się praktyka stosowania i właściwego dokumentowania takich przypadków (opisane wydruki, wykresówki). Obecne regulacje odnoszą się wprost do wydłużenia jazdy dziennej (tygodniowej) w trakcie powrotu do bazy przedsiębiorstwa na regularny odpoczynek tygodniowy. Nowością jest natomiast obowiązek rekompensaty wydłużonego okresu pracy kierowcy na zasadach określonych w przepisach. Należy pamiętać, że te normy mając w dalszym ciągu charakter wyjątkowy i nie powinny być nadużywane. Stosowanie tych przepisów nie może powodować zagrożenia bezpieczeństwa w ruchu drogowym poprzez zwiększenie zmęczenia kierowcy oraz pogorszenie jego warunków pracy.
Odpowiadając na zadane na wstępie pytanie, należy uznać, że najlepsze określenie wprowadzonych zmian to – „uelastycznienie przepisów”. Dostosowanie norm generalnie nie wpływa na zmianę obecnego systemu czasu pracy kierowców. Właściwe zaś stosowanie nowych przepisów i uwzględnienie ich przy planowaniu zadań transportowych, może przynieść przewoźnikom i kierowcom określone korzyści.
Jeżeli jesteś zainteresowany tą tematyką – zapraszamy do kontaktu.
Czytaj też: PRZEDŁUŻENIE TYMCZASOWYCH ODSTĘPSTW W ZAKRESIE CZASU PRACY KIEROWCÓW W ZWIĄZKU Z PANDEMIĄ KORONAWIRUSA
Czytaj też: TRANSPORT W CZASIE KORONAWIRUSA
Czytaj też: KORONAWIRUS – ODSTĘPSTWA OD STOSOWANIA NORM CZASU PRACY W TRANSPORCIE
Czytaj też: TRANSPORT DROGOWY WE FRANCJI W DOBIE KORONAWIRUSA
